Breng uw stem uit op 'Bevrijding'

1. Bevrijdingstegel

Bevrijdingstegel

Vrijdag 1 september 1944 ben ik te Delft geboren. “Net voor de hongerwinter”, zei moeder altijd als mijn geboorte ter sprake kwam. Dan kwamen de verhalen over speurtochten naar brandstof en voedsel, die meestal eindigden met een verwijzing naar een tegeltje. Het hing in de gang, met daarop de volgende tekst:

VOEDSEL - VREDE – VRIJHEID
19 April    *   1945    *    5 Mei

“Kijk”, zei moeder dan:” Het jongentje met de vlag, dat ben jij.” En slechts drie turven hoog wist ik niet beter. De vrouw en het kind op het tegeltje waren mijn moeder en ik. Tot het besef kwam, dat ik het voorjaar van 1945 nog niet kon staan, om met een vlaggetje te zwaaien. Net als later met Sinterklaas kwam de waarheid hard aan en kreeg het vertrouwen in mijn ouders een flinke deuk. Vader zei later: “Wanneer wij er niet meer zijn is het tegeltje voor jou.” Nou, daar werd ik ook niet vrolijk van.
Mijn vader zag ik 1 september 1963 voor het  laatst bij de sluis van IJmuiden. Ik ging voor het eerst naar zee. Niet zo lang, want drie weken later vloog ik terug naar Holland. Vader was niet meer, maar het tegeltje hing nog steeds op dezelfde plaats in de gang. Tot moeder kleiner ging wonen. Zorgvuldig heb ik geholpen te kiezen wat in te pakken en wat niet. Uiteraard ging het tegeltje mee en werd in de 3 kamerflat ook in de gang gehangen.
Tot moeder in 1994 niet meer voor zich zelf kon zorgen en naar één kamer verhuisde. Nog meer niet inpakken. Het tegeltje wel en in het halletje achter de voordeur zat al een spijker in de muur. Lang heeft het er niet gehangen, want deze verhuizing bekwam moeder slecht. Nog geen jaar later moesten we de kamer snel leeghalen, want ook moeder stierf. Na haar sterfdag ging ik vanuit Weert op pad, met achter de auto een gehuurde aanhanger. Maar na openen van de voordeur van de kamer zag ik een lege spijker in het halletje. Tegeltje weg!

Zaterdag 6 september 2014 was ik in Delft voor een bijeenkomst in de voormalige universiteit aan de Mijnbouwstraat. Niet zo ver weg van het ziekenhuis waar ik ter wereld kwam. Nooit was ik daar weer. Deze dag ging ik er binnen en dwaalde door de gangen van het gebouw, wat eens een ziekenhuis was. Niemand te bekennen, die mij kon vertellen waar 70 jaar geleden de kraamafdeling was. In gedachten verzonken verliet ik het pand, liep wat rond en kwam terecht bij een gracht, met aan de wallekant marktkramen. Het leek een rommelmarkt, doch toen ik goed keek zag ik ook oude spullen. En ook, niet te geloven; het tegeltje. Desgevraagd mocht ik het aanvatten. “Weet u”, zie ik tegen de mevrouw van de kraam:” Dit tegeltje neem ik mee naar Weert, want de zwaaiende vrouw is mijn moeder en het jongetje met het vlaggetje, dat ben ik.”

2. Emmasingel 85

Emmasingel 85 nieuwe toestand

Het pand Emmasingel 85 dateert uit 1912. In de loop der jaren zijn door de verschillende bewoners zaken gewijzigd en niet altijd ten goede.

De huidige eigenaren zijn de uitdaging aangegaan. Het bestaande pand is bevrijd van de verstoringen van zijn historie. Met respect voor het verleden gaat het nu een nieuwe toekomst tegemoet met een moderne uitbreiding en nieuwe functie. Oud en nieuw gaan samen na een moeizaam en uiteindelijk bevrijdend traject.

3. Langstraat 8

Gevel Langstraat 8

Met subsidie van het Gevelfonds heeft het pand Langstraat 8 een facelift gekregen. Deze nieuwe façade ‘bevrijdt’ de historische binnenstad van Weert van een lelijke gevel.

4 . Maaseikerweg Halifax monument

Halifax monumenten Maaseikerweg

Dit monument staat langs de Maaseikerweg in Weert. Het is opgericht ter nagedachtenis aan het Halifax-vliegtuig dat hier neerstortte in het veld op 23 september 1944.|
Dit jaar is er vanwege 75 jaar bevrijding grote aandacht voor het opgraven en herdenken van de vliegers uit de Tweede Wereldoorlog.
Zij waagden hun leven voor onze vrijheid en verdienen daarmee onze waardering.

5. Molenpoort 1-3 Huis van verzetsleider Frans Nies

Molenpoort 1-3 Huis van verzetsleider Frans Nies

Frans Nies heeft een belangrijke rol gespeeld bij het regelmatig verplaatsen van de 2.000 onderduikers in Weert en hun levensonderhoud. Hij was de oudste zoon van timmerman/aannemer Félix Nies en Anna Held. Aanvankelijk leek hij in de voetsporen van zijn vader te treden nadat hij op de ambachtsschool zijn timmermans-,  en vervolgens zijn aannemersdiploma behaalde. Hij begon echter een begrafenisonderneming.  Tijdens de mobilisatie was hij dienstplichtig sergeant en deed aldus ook veel militaire ervaring op die hem bij het verzetswerk van pas kwam.
Nies bleek te beschikken over organisatorisch talent en bestuurlijke kwaliteiten. Op jonge leeftijd was hij onder meer hoofdleider van ‘De Jonge Wacht’ en voorzitter van ‘De Jonge Middenstand’. Door deze talenten en zijn contacten met kerkelijke en burgerlijke instanties kwam hij in het verzet van Weert terecht.
Vanaf mei 1943 wist de Landelijke Organisatie (LO) in Weert door Frans Nies – zijn schuilnaam was ‘Peters’- en mej. Marie-André Hermans al vlug een duikorganisatie te organiseren. Men ging op zoek naar onderduikadressen. Frans Nies vervulde zijn taak bedachtzaam, zeer bekwaam en toegewijd. Hij stond bekend als een bescheiden, sociaal bewogen en uitstekend leider. Hij wist veel onderduikadressen en geld te werven om onderduiken te kunnen financieren. Het was een groot voordeel dat hij zich als begrafenisondernemer, gevestigd op de Molenpoort 1-3, gemakkelijk door Weert en omstreken kon bewegen. Hij hoefde zich namelijk niet te houden aan de avondklok die wel voor iedere andere inwoner van Weert gold.
In de zomer van 1943 bedacht Nies een voortreffelijk systeem om clandestiene activiteiten op het distributiekantoor in Weert te coördineren. Maandelijks werd acht tot tien procent méér aan distributiebescheiden uitgekeerd dan was toegestaan. Kennelijk bleef men binnen de marge, want de manipulaties bleven onopgemerkt.
Het liep uiteindelijk tragisch af. Na het ‘Verraad van Weert’, op 21 juni 1944, waarbij 8 van de 12 aanwezige regionale verzetsvertegenwoordigers werden gearresteerd door de Sipo, moest Nies onderduiken, in zijn eigen werkplaats aan de Nazarethsteeg.
Op 10 augustus 1944 werd hij, in deze straat op Molenpoort 1-3, een paar honderd meter verderop, door de Duitsers opgepakt en naar Maastricht afgevoerd. Hij werd daar door Richard Nitsch, één van de meest beruchte nazi’s in Limburg, meedogenloos verhoord.
Of er verraad in het spel was of dat de aanhouding het gevolg was van speurwerk van de Sipo dan wel van het doorslaan van arrestanten staat niet vast. In gezelschap van andere arrestanten werd hij op 2 september op transport gesteld naar Vught, waar hij op 5 september 1944 om het leven kwam.

Formele erkenning in Weert voor het verzetswerk van Frans Nies bleef uit. Zeer waarschijnlijk  ook door de ondoorgrondelijke situatie die tijdens de oorlog zich had afgespeeld. Tijdens de oorlog werd weinig opgeschreven en na de bevrijding bestond de neiging tot overdrijving. Er heerste een sfeer als zou iedereen aan het verzet had deelgenomen.
Met zekerheid is echter vast te stellen dat Frans Nies een prominente verzetsleider was in Weert en omstreken.
Deze nominatie is een hommage aan en eerherstel voor het verzetswerk van Frans Nies.

Breng uw stem uit...

U kunt tot en met dinsdag 22 oktober 2019 stemmen op deze nominaties.

Via internet

Gebruik de link Breng uw stem uit

Op papier

Op papier stemmen kan ook. Geef uw stem dan door aan de service- en informatiebalie in het stadhuis of stuur deze (zonder postzegel) naar Gemeente Weert, Antwoordnummer 1200, 6000 VB Weert onder vermelding van 'Erfgoedprijs'.