Affiche uit 1915
Collectie Gemeentearchief Weert
Collectie Gemeentearchief Weert
In het kader van de Maand van de Geschiedenis met het thema ‘Geluk’ organiseert het Gemeentearchief Weert in samenwerking met Bibliocenter en Streekomroep Weert/Weert FM een aantal activiteiten. De expositie ‘Weg met de oude Candidaten' - 100 jaar kiesrecht - op de benedenverdieping van Bibliocenter is er daar één van.
Deze expositie is op vrijdag 13 oktober om 16.30 uur geopend door Geert GabriÓ«ls, wethouder Cultuur van Weert.
Strijd voor democratie
De strijd voor kiesrecht was een strijd voor échte democratie. De Nederlandse grondwet van 1848 kende het kiesrecht slechts toe aan een beperkte groep mannen. Daarna brandde de discussie over uitbreiding in alle hevigheid los. Tussen 2017 en 2019 is het 100 jaar geleden dat in Nederland, en dus ook in Weert, gefaseerd het algemeen kiesrecht werd ingevoerd. Het is een mijlpaal op het gebied van vrijheid, democratie en gelijke rechten. Dat moet gevierd worden, want het algemeen kiesrecht is wereldwijd nog steeds minder vanzelfsprekend dan we denken.
Het kiesrecht voor mannen vanaf 25 jaar werd in Nederland werd ingevoerd op 12 december 1917. Tegelijk werd ook het systeem van evenredige vertegenwoordiging ingevoerd. Hiervan kon voor het eerst gebruikgemaakt worden in 1918. Met de invoering van het onvoorwaardelijk stemrecht voor mannen kwam ook het passief vrouwenkiesrecht. In 1919 kregen vrouwen ook het actief kiesrecht.
In tekst en beeld volgen we in deze expositie het verhaal rond de verwerving van het kiesrecht in Nederland tegen de achtergrond van de politieke geschiedenis in Weert. Met hoofdfiguren die onze wereld veranderden: van nationale helden als Johan Rudolf Thorbecke tot Aletta Jacobs tot coryfeeën uit de Weerter politieke arena. Hoe verliep de woelige strijd voor de uitbreiding van het kiesrecht op nationaal niveau? Tegelijk volgen we het specifieke verhaal over Weert. Wat gebeurde er in het politieke klimaat van onze stad in de jaren waarin het land streed om algemeen kiesrecht? In het belangrijke jaar 1848 waarin met de nieuwe grondwet de aftrap werd gegeven voor de nationale kiesrechtdiscussie, was Weert bijvoorbeeld met hele andere zaken bezig. Niet met Nederlandse maar met Duitse verkiezingen. Wat uiteindelijk zelfs leidde tot een militaire bezetting van Weert.
En verder: welke Weerter rijkelui mochten in de jaren na de grondwetswijziging wel en niet stemmen en hoe werd het kiesrecht ook in Weert langzaam uitgebreid? Er is boekje met een authentieke Weerter politieke satire uit 1909 te zien, waarin politici flink op de hak worden genomen. U krijgt antwoord op vragen als ‘welke vrouwen stelden zich in Weert voor het eerst verkiesbaar?’ ‘En wie was de allereerste vrouw in onze gemeenteraad?’ Want ook hier schreed de emancipatie voort, aangevoerd door lokale vrouwenbewegingen. We zien de nationale geschiedenis door lokale ogen. En wie is wie? Kent u nog kopstukken uit de Weerter politiek van het verleden? Test uw kennis aan de hand van historische foto’s.
De tentoongestelde (beeld)documenten geven een fraaie indruk van de periode van de strijd om kiesrecht in onze stad. Daarmee is dit ook een tentoonstelling over de politieke geschiedenis van Weert.
Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018 is het een mooie gelegenheid eens te zien hoe het er vroeger aan toe ging.
De expositie wordt mede mogelijk gemaakt door ProDemos, Huis van de democratie en rechtsstaat.
Openingstijden
De expositie ‘100 jaar kiesrecht’ is van 14 oktober tot 31 december 2017 te zien in Bibliocenter aan de Wilhelminasingel 250 – 252 in Weert.
Openingstijden Bibliocenter
4 maart 1974 Verkiezingskoorts
19 maart 1986 Uitslag verkiezing gemeenteraad
De gemeente Weert houdt een lijst bij van de raadsleden vanaf 1806. Tevens is een lijst van wethouders sinds 1801 beschikbaar. Tot slot is er een overzicht van de burgemeesters van Weert vanaf 1800
Historisch overzicht van raadsleden vanaf 1806
Historisch overzicht van wethouders van Weert vanaf 1801
Historisch overzicht van burgemeesters van Weert vanaf 1800
Meer informatie over de activiteiten in oktober staat op de webpagina Maand van de Geschiedenis 2017.
Geplaatst dinsdag 26 september 2017