1938: een blik op het voormalige Julianaplein en de Langstraat vanuit Stationsstraat.
GAW Beeldbank CDH.41
GAW Beeldbank CDH.41
Bij gelegenheid van aanstaande zondag, Eerste Paasdag, ligt het voor de hand aan te sluiten bij deze feestdag. Een zoektocht in de beeldbank van het Erfgoedcluster Weert / Archief levert dan vooral ook allerlei plaatjes op van processies/optochten met kinderen met palmtakken: Palmpasen dus. Maar dat ligt al achter ons en is daarom wat mosterd na de maaltijd. Minder opvallend zijn de plaatjes die het trefwoord Pasen hebben meegekregen. Ook de kiek waar ik in deze aflevering voor gekozen heb, heeft dat dat label Pasen eigenlijk maar terloops.
Op zich laat het plaatje niets met het Paasfeest zien. Toch is die er wel maar dan moeten we de oorsprong van het plaatje kennen. Het gaat hier om een still uit een film die gemaakt werd over de aanloop naar het paasfeest van 1938. In de film zien we hoe leden van de KMJV bezig zijn met de voorbereidingen voor een gezamenlijk paasontbijt en de viering van Pasen. KMJV staat hier voor Katholieke Meisjes Jeugd Vereniging, een variant wellicht op de KAMV, de Katholieke Arbeiders Meisjesvereniging. (Een precieze aanduiding van KMJV was op het hele web niet te vinden, dus ik hou het maar even op deze uitleg). In ons plaatje zien we hoe de twee geüniformeerde dames op de fiets het Julianaplein op rijden. Zij hebben net uitnodigingen naar adressen in de Stationsstraat gebracht.Ik noem de Stationsstraat en het Julianaplein en het is duidelijk dat we hier een blik gegund krijgen op de tegenwoordige Langpoort en Langstraat. De plek behoort tot de meest gefotografeerde plekken. Zoals ik al zei, op het moment van filmen heette die plek Julianaplein en is in de Tweede Wereldoorlog op last van de bezetter een aantal jaren omgedoopt geweest in Trompplein.
Interessant is de opname onder andere vanwege de hoekpanden, in eerste instantie al vanwege het pand rechts dat in deze toestand maar weinig als zodanig gefotografeerd is. Het gaat hier om het oorspronkelijke winkel- woonpand dat daar in de loop van 1928-1929 werd gebouwd in opdracht van J.M. Strijbos. De Weerter architect Stultiens ontwierp voor hem dit hoekhuis samen met een woonhuis richting de latere Paulusstraat als één complex. Het hoekpand met de winkel werd het domicilie van Math Strijbos, in het andere pand kwam Math. Kneepkens te wonen. Omdat laatstgenoemde huis tegenwoordig nog rode basteen laat zien en het hoekpand een laag witte verf heeft gekregen valt dat niet zo op, maar de twee panden zijn als één complex gebouwd.
In 1939, kort na het maken van de film, werd het hoekpand gemoderniseerd. Het kreeg op de begane grond twee grote rechthoekige ramen waarboven de letters C. Jamin prijkten. Twintig jaar later werd het pand tot café verbouwd en kwam de oorspronkelijke verdeling van ramen zoals op de bovenverdieping weer terug. Ook stond een tijdlang een enorme naamsvermelding ‘Brands Quelle’ boven op het dak. Nu nog is het pand in gebruik als café, al gaat de structuur op de begane grond wat verloren door de wintertuin, die aangebouwd is.
Het pand ertegenover, Hotel Du Commerce bepaalde tot aan de sloop in 1981/1982 het aanzicht van dit plein. Samen met café De Wacht en De Tramhalt had het die typisch ligging aan het begin van een toegangsweg richting centrum, net binnen de oude wallen. Het andere hoekpand van de Langstraat, ook al aanwezig op beelden uit de Eerste Wereldoorlog, hield het minder lang uit. Het pand werd samen met het er achter gelegen winkelpand van Beelen-Coolen in 1962 vervangen door een modern complex van de hand van architect Piet Coenders. In het nieuwe pand met een mooie strakke blauwe gevel waarop jarenlang aan de kant van de Wilhelminasingel de letters MENNEN en KELTUM te zien waren, verkocht opticien Mennen jarenlang zijn brillen en in de BECO (kort voor Beelen-Coolen) verzekerde menig aanstaand bruidje zich van haar uitzet.
Verdere opvallende details zijn de kasseien in de Stationsstraat, de bakfiets van onze kruidenier op de hoek en de modern ogende verkeerskunstwerken als stoplicht en rotonde. Die laatste voorzien van een fraaie moderne lantaarn. En … opvallend afwezig: de blikken vierwielers.
Zoals gezegd gaat het hier om een still van een film (vandaar de wat matige kwaliteit van het beeld). De maker was Jacques de Haan. De man van de kleurendia’s uit de Tweede Wereldoorlog, die samen met zijn broer Joseph een schat aan fotomateriaal overleverde uit de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw. Wat minder bekend is, is dat hij verdienstelijk filmde en het Erfgoedcluster heeft films van hem.
Wilt u de totale film zien? Die raadplegen kan niet via het internet. Daarvoor moet u in de studiezaal van het Erfgoedcluster zijn. Maak tijdig een afspraak via de pagina Contact.
Theo Schers
Erfgoedcluster Weert
De Trompetter/Land van Weert katern Typisch Weert rubriek Toen en noow 8 april 2012