Markt afgezet na de val Martinustoren 14 november 1940 GAW Beeldbank 6150
Enkele weken geleden haalde hij weer eens het nieuws, onze Martinustoren. Het was afgelopen 14 november vijfenzeventig jaar geleden dat de toenmalige torenspits van de Martinuskerk met een geweldige dreun op de Korenmarkt plofte. Buiten schade aan de kerk zelf, worden delen van twee panden, het hotel-café-restaurant De Vesper en de kapperszaak van Jac van Deurzen, vernield. Gelukkig valt er buiten de enorme ravage slecht een lichtgewonde te betreuren. Mogelijk dat men vanwege het tijdstip, Weert is sinds mei 1940 bezet, nog even denkt aan een bom, maar oorzaak is een sterke zuidwestenstorm die het houten bovenstuk van de toren van zijn voetstuk licht. De Lange Jan, de trots van Weert en de hoogste torenspits van Limburg, is niet meer.
Deze foto geeft een beeld van de ravage als gevolg van de val. De plek des onheils is al afgezet getuige de paaltjes en de draad die over de breedte van de markt is gespannen. We zien enkele mannen rondlopen die een begin lijken te maken met het opruimen. Tegen de gevels van de huizen kijken anderen belangstellend toe. Zoals gebruikelijk zijn dat er meer dan eigenlijke werkers.
De kleding van de werkers op de puinhopen en van enkele toeschouwers is opmerkelijk. Die lijkt veel op een uniform. Uit andere foto’s blijkt dat het om kleding gaat van Nederlandse militairen.’ Maar’, hoor ik u al zeggen: ‘In november 1940; en de Duitsers zijn al de baas?’ ‘Hoe kan dat?’
Het antwoord op deze vraag ligt in het feit dat we hier gaat om leden van de net opgerichte Opbouwdienst. Die dienst wordt op 15 juli 1940 in het leven geroepen en is de voorloper van de later zo verfoeide Arbeidsdienst. Om snel al personeel te komen worden vrijwilligers geworven bij de net gedemobiliseerde Nederlandse militairen. Die zien we hier aan het werk.
De opname geeft een mooi overzicht van de panden aan de Korenmarkt anno 1940. Dat zijn van links naar rechts het filiaal van De Gruyter gevolgd door de vestiging van de Limburger Koerier (later Schulpen). Het pand ernaast met de etalage is dat van de sigarenwinkel van weduwe M. Bergmans-Theunissen. Dan volgt het huis van de weduwe A. Theunissen-Beelen. Dit pand zal later bij het pand van het ernaast gelegen hotel De Vesper getrokken worden en Chinees restaurant China worden. Hotel de Vesper, het pand dat de grootse averij oploopt, wordt gerund door het echtpaar G.A. van de Eijnden-Van den Dungen
Rechts ernaast ligt de kapperszaak van Van Deurzen, ook deels verwoest. Dan volgt het huis van L.H. Arts, directeur van de Middenstandsbank. Het zal midden jaren zeventig verbouwd worden tot café ’t Ingelke. Dan komt bioscoop de Scala, in 1930 gebouwd door de gebroeders Meeuwis. De fraaie Art-Decobelettering kroont de toegangspoort. In datzelfde jaar laten de broers ook het huis ernaast verbouwen: Hotel De Engel, ten tijde van de ramp gerund door M. Joosten.
Het gebouw op de achtergrond is het Pensionaat St. Louis.
Vermeldenswaardig is verder dat al kort daarna de geldinzameling start via collectes en een speciaal concert voor de reparatie van de kerk. Langer dan dat herstel duurt het gekissebis over de betaling van de schade aan de panden aan de Korenmarkt. Zoals gebruikelijk.
Theo Schers
Erfgoedcluster Weert
1Weert rubriek Toen en noow 25 november 2015
Klik op onderstaande foto voor meer impressies van de verwoestende storm waardoor de spits van de Martinustoren naar beneden is gekomen.
