Emmasingel in de sneeuw anno 1940
GAW Beeldbank A-3770
Foto J. de Haan
GAW Beeldbank A-3770
Foto J. de Haan
Weet u het nog, vorig jaar om deze tijd? Een flink pak sneeuw op de wegen een fraai winters plaatje van een bevroren en besneeuwd Tranchée met schaatsende studentjes. Dat ging mooi samen. En wat een verschil met nu: een herfstachtige troosteloze sfeer met veel wind en regen. En toch… voor deze aflevering weer een plaatje met veel winters wit.
De opname van deze aflevering laat een besneeuwde Emmasingel zien waarover enkele mensen zich te voet voortbewegen. Een smalle strook is ‘sneeuwvrij’ gemaakt. Gestrooid is er niet. Dat was mogelijk helemaal niet aan de orde. Waarom ook? We zien een kiekje uit een tijd dat de hoeveelheid blik op de weg beduidend lager lag als tegenwoordig en dat de noodzaak van sneeuwvrije wegen minder zwaar woog. En zich druk maken om de voorraad strooizout hoefde dan ook niet zo. Er is op de foto geen auto te bekennen. Geen geparkeerde auto, laat staan een vehikel dat zich al zwabberend en schuivend over de weg begeeft. Dat is maar goed ook want onze voetgangers waren dan minder zeker geweest van de goede afloop van hun wandeling.
Het resultaat is een mooi, bijna pastoraal winterslandschapje. (Wie zou dat nu van de singels durven te zeggen?) Fotograaf van dit tafereel is Jacq de Haan, meer bekend van de bevrijdingsdia’s in kleur. De foto is van omstreeks 1940. Aan de hand van de aanplant en groei van de bomen zou de foto wat beter te dateren zijn maar daar waag ik mij liever niet aan. Zeker is wel dat we een aantal jaren na de aanleg van de singels zitten. De officiële opening vond plaats in 1934 en werd verricht door loco- burgemeester Hupperetz ter hoogte van het toenmalige hotel Juliana, nu Hostellerie Munten. (Waarom de burgemeester Kolkman verstek liet gaan weet ik niet.) Na het doorknippen van het lint en andere officiële plichtplegingen volgde een rondgang over de vers gebitumeerde buitensingel. De aankleding was op dat moment nog erg mager. Maker van het plan was het toenmalig hoofd van de Dienst Openbare Werken Ing. M. Bauwens.
Met de aanleg van de singels kwam een eind aan de restanten van de middeleeuwse wal met gracht. Die bestond op dat moment nog slechts uit een beek en was net als in andere steden met ‘een niet meer dienstig en zelfs een knellend en hinderlijk geworden grachtengordel’ toe aan vernieuwing. Aldus de tekst in een artikel in het Kanton Weert van 24 augustus 1934. Daarin roept een comité, bestaande uit bestuur van het ‘V.V.V. Weert Vooruit’ en de ‘Stadsverfraaingscommissie’, de Weerter burgerij op tot een inzamelingsactie. Die moet leiden tot oprichting van een herinneringsmoment voor dit staaltje van ‘groeikracht en vooruitgang’ van de stad. Een tekening van het ontwerp voor het monument siert het artikel. Blijkens een later artikel uit november 1934 was er op dat moment al een behoorlijk bedrag binnengehaald, zodat ‘in het voorjaar 1935 met den bouw begonnen [kon] worden’. Wat ook de reden geweest mag zijn, het herinneringsmonument dat ter hoogte van de huidige Langpoort (de ‘Bult van Verheggen’) gepland was, kwam er niet.
Overigens was het ontwerp voor het monument afkomstig van Pierre Weegels, de Weerter architect die in de jaren dertig diverse statige herenhuizen aan de Singels en de latere Paulusstraat ontwierp.
Het fraaie pand rechts op de voorgrond is een ontwerp uit 1932 van Weegels en was bedoeld voor de directeur van het St. Jans Gasthuis, dr.A. Lohman. Direct achter dit pand liggen de ambtswoning van Orbon, de directeur van de Landbouwschool uit 1928 en het schoolgebouw zelf. Dat laatste werd in 1958 verbouwd tot mortuarium. Tegenwoordig liggen op deze plek de gebouwen van het verzorgingshuis St. Martinus.
De mensen die meer opnames willen zien van deze plek, kan ik verwijzen naar de Digitale studiezaal.
Ook in het in 2005 verschenen boekje ‘Weert Veranderd singels en voorpoorten’ kan men de situaties en veranderingen van dit deel van Weert volgen
Theo Schers
Erfgoedcluster Weert
Land van Weert katern Typisch Weert rubriek Toen en noow 18 december 2011
Lees ook
Weert [is] veranderd: Catalogus fototentoonstelling: 2005: Singels en voorpoorten