Het heet Stationsplein maar vele Weertenaren zijn deze locatie de laatste tijd meer gaan zien als een grote ‘free for all’ mallemolen. Reden daarvoor is het plein-idee zonder obstakels, dat korte tijd (medio 2015) geleden geïntroduceerd werd als dé oplossing voor de verkeersdoorstroming.
Dat idee is helemaal niet zo nieuw. Kijken we naar oude foto’s van kort na de realisatie van het plein in 1914 dan zien we een lege vlakte, vrij van obstakels en verkeersborden. Die leegte is ook zichtbaar in deze opname, naar verluidt uit 1915. Het is een gezicht op het plein vanuit de spoorberg. Links is een deel van de muur van het viaduct (in de volksmond ‘dé tunnel’) zichtbaar. Links liggen al drie prachtige herenhuizen die het helaas niet tot een beschermd stads- en dorpsgezicht gehaald hebben. Alleen het achterste, dat van ‘de chinees’, staat er nog. Het meest linkse pand is het hoekhuis met de Parallelweg dat lange tijd bewoond werd door generaties Saes. Het moest in 1978 wijken voor het complex ‘De Citadel’. Het huis lag prachtig, maar het bordes voor het huis zorgde voor de nodige verkeersproblemen. Als voetganger was je genoodzaakt voor even gebruik te maken van de weg omdat er geen trottoir lag. Weliswaar was je beschermd door de stoplichtregeling; maar toch.
Het pand in het midden stond bekend als het pand van tandarts Clocquet, een vrouwelijke tandarts die zich in 1932 in Weert vestigde, toen nog onder haar meisjesnaam Backer. Het pand legde al in 1969 het loodje.
Tussen de twee herenhuizen ligt het terrein nog braak, achter een grote schutting wachtend op zijn bebouwing. Die komt er in 1930-1932 in de vorm van een herenhuis met hotel (‘Neerlandia’) en een garage met bovenwoning van Em. Mertens. Het bord boven de schutting met de tekst Eekels verwijst naar het Technisch Bureau Eekels.
Had ik zojuist over Emanuel Mertens, deze ondernemende Weertenaar bewoonde en exploiteerde op dat moment al het statige pand rechts op de foto. Het droeg lange tijd de letters ‘Hotel-Restaurant Em. Mertens’. Wanneer het pand gebouwd werd is niet bekend, maar zeer waarschijnlijk hangt de bouw ervan samen met de komst van het nieuwe station. Wel heb ik in het Kanton Weert gevonden dat Emanuel en zijn vrouw als hoteliers in december 1915 een nieuwjaarsgroet plaatsen. Zij is een geborene Bosmans, afkomstig uit het Belgische Gruitrode. Het voor het Stationsplein zo beeldbepalende gebouw is lange tijd schuil gegaan achter een grote hoeveelheid ijzer, zand en plastic maar valt inmiddels al weer in volle glorie te bewonderen. Daarmee is een stukje grandeur terug op het Stationsplein. En wie weet, misschien kunt u dit verhaal al lezen vanuit een terrasstoel en de talloze reizigers van en naar het station gadeslaan. Dat alles samen met een fiere ‘Antje van de Stasie’.
Theo Schers
Erfgoedcluster Weert
1Weert rubriek Toen en Noow 26 augustus 2015