Panorama van Weert genomen rond 1951 vanaf het Landbouwbelang aan de Industriekade
GAW Beeldbank 8360
GAW Beeldbank 8360
We verplaatsen ons naar een hoge toren van waaruit een prachtig plaatje geschoten is van een wijk die op dat moment tot ontwikkeling komt. De eerste aanzetten van die nieuwe wijk die men Molenveld ging noemen vonden al plaats vóór de Tweede wereldoorlog. Soms ook komen we de naam Tuindorp tegen.
Die naam Tuindorp is niet uniek voor Weert. De naam wordt in algemenere zin gegeven aan die stadsuitbreidingsplannen waarbij de nieuwe wijk meer een typisch dorps karakter moest krijgen. Deze wijken kenmerken zich door de eengezinswoningen met een voor- en een achtertuin en een omgeving met veel groen. Veel van dergelijke tuindorpen werden gebouwd vanaf de jaren 20 van de vorige eeuw. Ze moesten tegenwicht bieden aan de arbeiderswoningen van de steden. In Weert was het zo erg nog niet maar met name de huisjes aan de wal en die van de Hoge Kei waren waren na de oorlog al behoorlijk verpauperd.
Tuindorpen werden soms door meer sociaal ingestelde ondernemers opgezet een andere keer weer door woningcorporaties of gemeenten. Een tuindorp dankten hun ontstaan ook vaak aan de wens tot aanleg van wijken om arbeiders van een nabijgelegen fabriek te huisvesten. In Weert kunnen we dan denken aan de fabrieken aan de rand van de latere wijk: Smeets-drukkerijen, de slachterij en conservenfabriek Limco en enkele fabrieken langs het kanaal. Het ontbreken van stedelijk vertier zoals kroegen, en de sterke nadruk op de gezinswoning als kern van het leven, moesten bijdragen aan de vorming van een fatsoenlijk, burgerlijk karakter.
Nu nog komen we de dergelijke tuindorpen tegen met naam en toenaam in Amsterdam, Rotterdam, Arnhem en Heerlen. Vaak kregen de buurten in de loop der tijd wel een andere naam. Ook dat gebeurde in Weert. Bij het gereedkomen van de parochiekerk midden jaren 50 kreeg de wijk de naam Fatima; naar de patrones van de kerk, O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen, ook wel O.L. Vrouw van Fatima. Ook de kerk werd kortweg bekend als Fatimakerk.
Maar zover is het nog niet op deze opname van wat toen nog Molenveld dan wel Tuindorp genoemd werd. De kerk zoekt men dan ook tevergeefs. De opname stamt uit 1951 en met de bouw van die kerk, een ontwerp van Pierre Weegels, werd pas eind 1953 begonnen. Daarvoor had sinds 1949, het jaar na de oprichting van de parochie, een noodkerk dienst gedaan als gebedshuis
De foto is gemaakt vanuit het Landbouwbelang aan de Zuid Willemsvaart richting het zuiden, de spoorlijn en de uitgestrekte velden waar de wijk Keent zal gaan ontstaan (de parochie is al sinds de jaren 30 een feit). De torenspits van de jonge St.-Josephkerk, links van de prominent rokende schoorsteen in het midden van de opname rijst al boven de velden uit.
Op de voorgrond rechts zien we de bebouwing van de Sint Rumoldusstraat die naar rechts langs de gebouwen van de Weegwerktuigenfabriek Weert (Basculefabriek van Vaessen) voert. Op de voorgrond rechts in de hoek zien we de daken van de fabriekshallen.
Parallel aan de Sint Rumoldusstraat liggen even verderop (hoger op de foto) de huizen van de Willem I straat. Volgen we die straat naar links dan komen we uit bij een huis met een typische dakconstructie, het hoekpand van de Looimolenstraat (het verlengde van de Willem-I-straat ) en de Coenraad Abelsstraat. Die straat loopt zuidwaarts (rechts afslaand als het ware), langs het complex van de Paters van de Heilige Geest. De toren van de kapel de hoge bebouwing zien we rechts van het midden. Begin 1953 zou men een begin maken met de nieuwe vleugel die vanuit de bebouwing met de toren richting de kijker gerealiseerd zou gaan worden. Tegenover het complex staan nu nog de hoge populieren die voor een deel de sportvelden van het Bisschoppelijk College omzomen. De ingang daarvan lag aan de Wilhelminastraat. Die velden maakten eind 1953 plaats voor de hierboven genoemde kerk en de latere Fatimaschool.
Kijken we naar het midden van de foto dan loopt daar, weliswaar minder goed zichtbaar, de spoorlijn Eindhoven Weert met wel duidelijk het inmiddels verdwenen gebouw van vervoersbedrijf Van Gend & Loos (opgegaan in DHL).Daarboven uit toren de twee schoorsteentoren van de Bera aan de Louis Regoutstraat. Dit complex de Tricotagefabriek van de Gebroeders Beeren verschafte vele tientallen jaren werk aan vooral dames uit Weert en omstreken (ook van over de grens). Het complex is inclusief de beide schoorstenen verdwenen. Het enige wat rest zijn een aantal stenen van de schoorsteen, die samen een golvende muur in het wooncomplex op het voormalige fabrieksterrein vormen. Achter het gebouw is links nog vaag de bebouwing zichtbaar van de Kerkstraat op Keent. Maar voor het grootste deel is deze parochie nog vooral akker en weideland.
Wilt u meer lezen over, of beter nog kijken naar beelden van de wijk Fatima dan kan ik verwijzen naar de zeer interessante uitgave Fatima vroeger en nu.
Het kijkboek is uitverkocht, maar in de archiefbibliotheek ligt een exemplaar ter inzage. U kunt natuurlijk ook naar de Digital studiezaal gaan. Vink Beelddocumenten aan en typ in Vrij zoeken ‘Fatima’ en het resultaat zijn honderden opnames.
Land van Weert rubriek Toen en Noow 16 april 2014
Fatima: Vroeger en nu: Straten en gebouwen in de Fatimawijk, Weert
Ga naar het overzicht Toen en Noow 2014
Ga naar het overzicht Toen en Noow vanaf 2008