Een groot deel van de geschiedenis is onder het oppervlak begraven. Zoals omschreven in de Erfgoedwet wordt daarom zorgvuldig met archeologie omgegaan.
De regio Weert - Nederweert (het zogenoemde Eiland van Weert) is één van de zes archeologische aandachtsgebieden in de provincie Limburg. In die regio zijn drie archeologische rijksmonumenten.
Het grootste urnenveld van Noordwest - Europa op de Boshoverheide is daarvan het bekendste en stamt uit de Urnenveldenperiode 1000 - 400 v. Chr.
Het tweede archeologische rijksmonument is de Romeinsebrug over de Tungelroyse beek, welke dateert omstreeks het begin van de jaartelling (20 v. Chr. – 20 n. Chr.) Het derde de Steentijdvindplaats Mildert (9.000 v. Chr.) ligt op Nederweerter grondgebied, en blijft derhalve op deze website buiten beschouwing.
In deze website vindt u onder de button Archeologische gebieden het overzicht van de negentien archeologische gebieden, waar binnen momenteel in Weert archeologisch onderzoek heeft plaatsgevonden. Per gebied staat een overzicht van de meest belangrijke informatie, de onderzoeken, vondsten en de actuele stand van zaken. Deze informatie wordt zo nodig bijgewerkt.
Regelmatig worden publieksactiviteiten georganiseerd. Lees er meer over via de button Activiteiten
Voor Weert en omgeving zijn twee archeofietsroutes: 'Het eiland Weert' en 'Het eiland van en haar sferen' beschikbaar.
Hierin wordt de geschiedenis van het Eiland van Weert en omgeving verteld vanaf het moment dat het klimaat mogelijkheid gaf voor meer permanente bewoning (Mesolithicum circa 9.000 vChr).
Aansluitend komen de tijdvakken van het Neolithicum (4.900 2.200 v. Chr.), de Bronstijd (2.000 - 800 v. Chr.) en de IJzertijd (800 tot 12 v. Chr.) Met deze laatste periode eindigt de pre-historie.
Met de komst van de Romeinen (Romeinse tijd 12 v. Chr. tot 450 n. Chr.) begint de periode waarover zowel archeologische als geschreven bronnen beschikbaar zijn.
De stadswording van Weert vindt plaats vanaf de Middeleeuwen (400 tot 1.500 n. Chr.), en loop tot via de Nieuwe tijd (vanaf 1.500 n. Chr.) tot nu.
In de Archeospeerpunten en aparte historische locaties (POI's) wordt steeds verwezen naar één van deze tijdvakken.
Omdat de archeologische gebieden in de regio Weert-Nederweert onderdeel uitmaken van het provinciaal aandachtsgebied “Eiland van Weert” , is medio 2010 een archeologische beleidsnota in samenwerking met de gemeente Nederweert vastgesteld
Mede als gevolg van de gewijzigde wet- en regelgeving is de betreffende nota in 2017 bijgewerkt en in september 2018 herijkt. Daarbij is tevens de archeologische beleidskaart bijgewerkt.
Beide nota's en de beleidskaart kunt u onderstaand downloaden.
Nota Archeologiebeleid gemeenten Weert en Nederweert 2010
Nota update beleidskaart archeologie gemeenten Weert - Nederweert 2017
Archeologische beleidskaart 2018
Bij het verlenen van omgevingsvergunningen en in alle bestemmingsplannen wordt archeologie opgenomen in de cultuurhistorische paragraaf.
Uitgangspunt van de Erfgoedwet is dat het archeologisch bodemarchief zoveel mogelijk in de bodem (in situ) behouden moet worden. Als dit niet mogelijk of wenselijk is, dan is het noodzakelijk dat voorafgaand aan alle grondverstorende activiteiten (ondergrondse sanering, slopen, graven, heien en dergelijke) wordt vastgesteld of er ter plaatse archeologische waarden in de bodem aanwezig zijn. Daarbij is in de wet bepaald dat “de verstoorder betaalt”.
Dit houdt in dat initiatiefnemers voorafgaand aan de grondverstorende activiteiten, door archeologisch (voor)onderzoek moeten aantonen dat als gevolg van hun handelen geen archeologische waarden ongezien worden vernietigd.
Als er een archeologisch onderzoek uitgevoerd dient te worden, dan zijn de richtlijnen, een onderzoeks-sjabloon en een toelichting beschikbaar die u onderstaand kunt downloaden.
Richtlijnen voor archeologisch onderzoek
Sjabloon Programma van Eisen proefsleuven
Toelichting Programma van Eisen proefsleuven
Beleidsprogramma Archeologie 2020 - 2023 provincie Limburg
Beleidsmedewerker archeologie
drs. Wim Truyen
(0495) 57 54 67
E-mail: Wim Truyen
Postadres: Postbus 950, 6000 AZ Weert
Bezoekadres: Wilhelminasingel 101 Weert